وضعیت کنونی جهان و شیوع دنباله‌دار ویروس کرونا، یک پیام روشن برای جهانیان داشت: «انسان‌ها بسیار بیچاره‌تر و آسیب‌پذیرتر از آن‌اند که نشان می‌دهند». بهتر است دیگر فریفته اولدرم بولدرم‌های خود نباشیم و کمی از این حادثه تاریخی درس بیاموزیم. ویروس کرونا به ما آموخت که تمام پیشرفت‌های خیره‌کننده تکنولوژیک و علمی بشر، حتی تا اینجای تاریخ هم نمی‌تواند ضعف بنیادین و ازلی او را برطرف سازد و ترس او از آینده نامعلومش را از بین ببرد. این ترس و لرز همیشه با ما هست و هیچگاه ما را رها نخواهد کرد. بله، حقیقتا انسان موجود ضعیفی‌ست و ویروس کرونا مهر تائیدی بر این مدعاست، موجودی که به قول علی‌ابن‌ابی‌طالب(ع) با نیش پشهای دردش می‌گیرد و با اندک تحرکی بوی بد می‌دهد، و همچنین اگر جرعه‌ای در گلویش گیر کند، خفه می‌شود: «مِسْكِينٌ ابْنُ آدَمَ؛ مَكْتُومُ الْأَجَلِ، مَكْنُونُ الْعِلَلِ، مَحْفُوظُ الْعَمَلِ، تُؤْلِمُهُ الْبَقَّةُ، وَ تَقْتُلُهُ الشَّرْقَةُ، وَ تُنْتِنُهُ الْعَرْقَةُ» بيچاره فرزند آدم! اجلش پنهان، بيماريهايش پوشيده، اعمالش همه نوشته شده، پشهای او را آزار ميدهد، جرعه‌ای گلوگيرش شده او را از پاي در آورد، و عرق كردني او را بد بو سازد.
شاید اگر ویروس کرونا نمی‌آمد، ما هرگز پی به این ضعف بنیادین نمی‌بردیم و یا آن را خودبزرگ‌بینانه و تعمداً فراموش می‌کردیم. این بیماری ویروسی به ما گوشزد کرد که از «نردبان رویین‌تنی» پایین بیاییم و دوباره به رنجوری خود اعتراف کنیم. به راستی که «ما در تابستانی گرم و در پشت بام ساختمانی قدیمی، رخت‌خواب خود را پهن کرده‌ایم و آماج حملات بی‌رحمانه پشه‌های خون‌خواریم، و از اقضاء، ما را هیچ پشه‌بندی هم نیست».
بله، انسان باید به فروتنی پیشین‌اش برگردد و دل جانان و جهان و جهانیان را دیگربار به‌دست آورد. باید دوباره از نو به روابط خود با دیگری، اعم از خدا، هستی و موجودات ثانی، حتی درختان، خاک و پرندگان، سر و سامان دهیم و آن عینک خودهمه‌چیزبینی لعنتی را از چشمان‌مان برداریم. کمی باید از باورهای کلیشه‌شده‌ای که درباره خودمان ساخته‌ایم، دست بکشیم و آدم‌های واقع‌بینی باشیم. باید با گوته موافق بود که «هیچ‌کس نمی‌تواند ما را بهتر از خودمان فریب دهد». ما نباید خود را بفریبیم. رویین‌تنی خوابی بیش نیست و زندگی بالا و پایین بسیار دارد. شاید دیگر دوره بهره‌کشی و استثمار ما از هستی سپری شده باشد و حالا این نوبت هستی است که از ما انتقام‌اش را بستاند. شاید، ما چه می‌دانیم؟!
نتیجتا به گمان من، ما انسان‌ها به خودمان و اصلاً به همه هستی، یک بدهی بزرگ داریم و آن بدهی همین اعتراف به ناواقع‌بینی ماست. انسان‌ها خودشان را بیش از اندازه جدی گرفته‌اند و این علامت خوبی نیست. کرونا با بلندگویی نادیدنی جار زده است که انسان موجود ضعیفی‌ست و لذا «وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا».
حسین پورفرج
چاپ شده در روزنامه همدلی، لینک، اینجا.